Ik ben onterfd
Ik ben onterfd
De legitieme portie is het wettelijk minimumaandeel in een erfenis waar bepaalde erfgenamen – meestal de kinderen van de overledene – altijd recht op hebben, ook als zij onterfd zijn.
Het is een bescherming van de kinderen tegen volledige uitsluiting uit de erfenis.
📌 Ik ben onterfd – Wat houdt de legitieme portie in?
-
De legitieme portie is de helft van het erfdeel dat een kind zou krijgen op basis van het wettelijk erfrecht, als er geen testament was geweest.
-
Alleen afstammelingen (kinderen) hebben recht op een legitieme portie.
-
Kleinkinderen hebben alleen recht op een legitieme portie via plaatsvervulling, bijvoorbeeld als hun ouder (kind van de overledene) al overleden is.
🧮 Voorbeeld Legitieme portie
Legitieme portie
Stel: een man overlijdt en heeft 2 kinderen, maar hij onterft één kind in zijn testament.
Wettelijk erfdeel zonder testament:
-
Elk kind krijgt 50%.
Legitieme portie bij onterving:
-
De helft van het normale erfdeel → 50% van 50% = 25%.
-
Het onterfde kind heeft dus recht op 25% van de nalatenschap als legitieme portie.
Let op: dit is een geldvordering, géén recht op goederen uit de nalatenschap.
Dus heel simpel gezegd, iemand die onterd is heeft altijd recht op de helft van wat hij normaal zou krijgen.
🔍 Belangrijke kenmerken
| Kenmerk | Uitleg |
|---|---|
| 📑 Alleen voor afstammelingen | Alleen kinderen en soms kleinkinderen (bij plaatsvervulling) |
| 💶 Vordering in geld | Het kind krijgt geld, geen meubels of huis |
| ⏱️ Uiterlijk 5 jaar na overlijden claimen | Via een formele beroep op legitieme portie |
| ❌ Niet automatisch | Je moet het zelf claimen als je onterfd bent |
| 🧾 Schenkingen kunnen meetellen | Grote giften aan anderen kunnen bij de berekening opgeteld worden |
🛠 Wanneer doe je een beroep op de legitieme portie?
-
Als je onterfd bent (niet in het testament voorkomt)
-
Of als je minder krijgt dan je legitieme portie
Dan kan je als kind via een brief aan de executeur of notaris verklaren dat je beroep doet op je legitieme portie.
⚖ Wat wordt meegerekend?
De legitieme portie wordt berekend over de zogenaamde legitimaire massa:
Legitimaire massa = (waarde van de nalatenschap) + (schenkingen in de laatste jaren) – (schulden)
🛡 Kan je de legitieme portie uitsluiten?
Nee, je kunt de legitieme portie niet volledig uitsluiten via een testament. Wel kan een erflater proberen de waarde te beperken door bijvoorbeeld:
-
Schenkingen vroeg te doen (maar die kunnen alsnog meegeteld worden)
-
De waarde van de nalatenschap laag te houden
Maar kinderen behouden hun wettelijke aanspraak op een deel.
👶 Wat als er kleinkinderen zijn?
Kleinkinderen hebben alleen recht op een legitieme portie als hun ouder (het kind van de overledene) is overleden vóór de erflater (plaatsvervulling).
🧾 Voorbeeld tekst beroep op legitieme portie
“Hierbij verklaar ik, [naam], kind van [overledene], dat ik mij beroep op mijn legitieme portie. Ik verzoek u mij te informeren over de omvang van de nalatenschap, inclusief eventuele schenkingen in de laatste vijf jaar.”
Voor wie is deze blog belangrijk?
Voor iedereen die een erfenis ontvang of onterfd is is dit belangrijk om te weten. Stel dat de erfenis verdeeld is en de onterfde meld zich binnen 5 jaar bij een notaris? Heeft u het deel van uw onterfde broer of zus opgemaakt dan zal u dit terug moeten betalen.
