Menu

Vergoedingsrecht: Nominaliteitsleer of Beleggingsleer

Vergoedingsrecht beleggingsleer

Vergoedingsrecht beleggingsleer

Vergoedingsrecht is een juridisch begrip dat een rol speelt wanneer iemand privévermogen heeft geïnvesteerd in gemeenschappelijk vermogen (zoals een woning) of andersom: als gemeenschappelijk geld is gebruikt voor privédoeleinden. Dit komt vaak voor bij partners of echtgenoten die samen iets kopen of investeren, bijvoorbeeld bij een huwelijk in beperkte gemeenschap van goederen of bij samenwoners met privébezit.

Het vergoedingsrecht houdt in dat degene die een bijdrage levert vanuit zijn of haar privévermogen (eigen geld) aan het vermogen van de ander (of het gemeenschappelijk vermogen), een vergoeding kan opeisen bij bijvoorbeeld echtscheiding of de verkoop van het huis.


⚖️ Twee belangrijke benaderingen bij vergoedingsrecht:

Er zijn twee theorieën die bepalen hoe groot die vergoeding moet zijn:

1. Nominaliteitsleer

De vergoeding is het nominale bedrag dat is ingebracht, zonder rente of waardevermeerdering.

Voorbeeld nominaliteitsleer:

  • Stel: Jan en Petra zijn gehuwd in beperkte gemeenschap van goederen.

  • Jan gebruikt € 10.000 van zijn privéspaargeld om bij aankoop van de woning (die tot de gemeenschap behoort) de keuken te verbouwen.

  • Bij de scheiding wil Jan dat geld terug.

Volgens de nominaliteitsleer krijgt Jan precies € 10.000 terug. Het maakt niet uit of de waarde van de woning is gestegen door de nieuwe keuken.

➡️ Nominaal terugbetalen = oorspronkelijke bedrag zonder waarde toename.


2. Beleggingsleer (art. 1:87 BW)

💰

De vergoeding is gerelateerd aan de waardevermeerdering van het goed waarin geïnvesteerd is. De inbrenger deelt mee in winst (of verlies).

Voorbeeld beleggingsleer:

  • Eva en Tom zijn samenwonend. Eva heeft € 50.000 aan privévermogen bijgedragen aan de aankoop van een gezamenlijke woning.

  • De woning is bij aankoop € 300.000 waard. Eva betaalt dus 1/6 van de aankoopprijs.

  • Na een aantal jaren is de woning € 420.000 waard en wordt verkocht.

Volgens de beleggingsleer krijgt Eva niet alleen haar € 50.000 terug, maar ook haar evenredige aandeel in de waardevermeerdering.

Berekening:

  • Waardevermeerdering woning = € 120.000

  • Eva’s aandeel = 1/6

  • Extra vergoeding = 1/6 van € 120.000 = € 20.000

➡️ Eva krijgt in totaal: € 70.000 terug (€ 50.000 + € 20.000 winst)


✍️ Wanneer geldt welke leer?

  • Sinds 2012 is in het Nederlands huwelijksvermogensrecht (art. 1:87 BW) de beleggingsleer wettelijk verankerd.

  • Dit betekent dat als je privégeld in gemeenschap of gezamenlijk bezit investeert, je recht hebt op een evenredige vergoeding, inclusief winst of verlies.

  • De nominaliteitsleer wordt nog toegepast in situaties vóór 2012 of als partijen expliciet anders hebben afgesproken (bijv. in samenlevingscontract of huwelijkse voorwaarden).


🧾 Samengevat:

Leer Terugbetaling Voorbeeld
Nominaliteitsleer Alleen het bedrag dat is ingebracht € 10.000 geïnvesteerd = € 10.000 terug
Beleggingsleer Inbreng + aandeel in waardestijging (of -daling) € 50.000 geïnvesteerd in woning die stijgt met € 120.000 = € 70.000 terug

Hieronder vind je een ander voorbeeldberekening van de beleggingsleer (volgens artikel 1:87 van het Burgerlijk Wetboek), zoals die wordt toegepast bij het vergoedingsrecht wanneer iemand privévermogen in een gezamenlijk bezit investeert, zoals bij de aankoop van een woning.


🔍 Voorbeeldsituatie

Stel:

  • Lisa en Daan kopen samen een woning van € 400.000.

  • De woning wordt volledig gemeenschappelijk eigendom (ieder 50%).

  • Lisa brengt € 100.000 aan privégeld in. De rest van de koopsom wordt via een gezamenlijke hypotheek van € 300.000 gefinancierd.

❓ Vraag:

Hoeveel vergoeding krijgt Lisa terug op het moment dat de woning wordt verkocht voor € 500.000?


📊 Stap-voor-stap berekening

1. Totale investering in de woning bij aankoop

  • Privégeld Lisa: € 100.000

  • Hypotheek: € 300.000

  • Totale waarde bij aankoop: € 400.000

Lisa heeft dus 25% van de aankoopsom gefinancierd met haar privégeld:
→ € 100.000 ÷ € 400.000 = 25%

2. Waarde woning bij verkoop

De woning wordt verkocht voor € 500.000.
De winst op de woning is:
→ € 500.000 − € 400.000 = € 100.000 waardestijging

3. Vergoeding volgens beleggingsleer

Lisa heeft 25% ingebracht → zij heeft recht op 25% van de totale waarde bij verkoop:
→ 25% van € 500.000 = € 125.000

Vergoeding Lisa = € 125.000


💡 Belangrijk:

  • De beleggingsleer zorgt ervoor dat Lisa evenredig meedeelt in de waardestijging, omdat ze in verhouding meer heeft geïnvesteerd.

  • Zou de woning zijn gedaald in waarde, dan zou ze evenredig meedelen in het verlies.

  • In een draagplichtovereenkomst kan je zaken regelen. Lexwonen laat dit altijd regelen.

📌 Alternatief: Bij waardedaling

Stel dat de woning juist wordt verkocht voor € 360.000, dus met een verlies van € 40.000:

  • Lisa heeft nog steeds recht op 25% van de waarde → 25% van € 360.000 = € 90.000

  • Lisa krijgt dan € 90.000 terug, dus € 10.000 verlies op haar inbreng.

Als makelaar Amerongen hebben wij al regelmatig meegemaakt dat een van beiden teleurgesteld was bij scheiding.


✅ Conclusie

De beleggingsleer houdt in dat iemand die privévermogen inbrengt in gemeenschappelijk vermogen:

  • Recht heeft op terugbetaling proportioneel aan de bijdrage,

  • Meedeelt in winst of verlies van het betreffende goed (meestal een woning),

  • Hiermee eerlijk wordt gecompenseerd op basis van de investering in verhouding tot de totale waarde.

Hypotheekberekening

Huizenmarkt

Lees meer
Mortgage in Holland

Eerste huis kopen

Lees meer
Buy a house in the Netherlands

Mortgage in Holland

Lees meer
Call Now Button